Poznański Fort VII to fort artyleryjski typu I, należący do Twierdzy Poznań, wybudowany w latach 1876-1880. Celem twierdzy była obrona wschodnich granic II Rzeszy. Kolejne lata istnienia Fortu przyniosły m.in. wzmocnienie obiektu, wybudowanie sześciostanowiskowych baterii dołączonych, zabetonowanie lub zmniejszenie niektórych okien w koszarach oraz wybudowanie dwóch wartowni przy drodze krytej. Po wybuchu II wojny światowej, od jesieni 1939 roku Fort zaczął pełnić funkcję pierwszego niemieckiego obozu koncentracyjnego utworzonego na okupowanych ziemiach polskich.
Obecnie w lewej, dostępnej na co dzień części fortu funkcjonuje Muzeum Martyrologii Wielkopolan – Fort VII ze ścieżką martyrologiczną, a już wkrótce w prawej, bliźniaczej części fortu będzie można także zwiedzać ścieżkę fortyfikacyjną. Nowa trasa zostanie podzielona na dwa odcinki: skrócony i rozszerzony. Pierwszy fragment obejmie głównie przestrzenie Fortu VII, prezentując podstawowe informacje o historii, budowie i działaniu Twierdzy Poznań ze szczególnym uwzględnieniem Fortu VII. W rozszerzonej wersji zwiedzania turyści poznają szczegóły jak działał fort w warunkach wojennych, dowiedzą się więcej o aspektach architektonicznych i militarnych.
Na ścieżce fortyfikacyjnej zwiedzający będą mogli obejrzeć m.in. most, część podwalni czy schron pogotowia. O militarnym przeznaczeniu fortu dowiedzą się w pomieszczeniu do przygotowywania amunicji, remizach artyleryjskich (w których zostanie zaprezentowany sprzęt bojowy z XIX i XX wieku) oraz w prochowni. Dalej ścieżka poprowadzi przez pomieszczenia, w których pojawią się informacje o systemach obronnych Fortu VII. Odwiedzający będą mogli też zobaczyć kaponierę barkową z replikami wyposażenia bojowego, fosę forteczną oraz kaponierę czołową z prezentacją replik działek rewolwerowych na lawetach kazamatowych i repliki reflektorów do oświetlania fosy. Zwiedzanie ścieżki zostanie wzbogacone przewodnikiem w formie aplikacji na smartfony.
Prace nad stworzeniem i udostępnieniem ścieżki możliwe są dzięki wsparciu unijnemu i dofinansowaniu w ramach programów: „Renowacja i adaptacja Fortu VII w Poznaniu dla zachowania dziedzictwa kulturowego” oraz „Renowacja i adaptacja Fortu VII w Poznaniu dla zachowania dziedzictwa kulturowego – etap II”. Środki europejskie oraz współpraca wielu specjalistów sprawią, że już wkrótce wciąż słabo znana historia Fortu VII zostanie uzupełniona i opowiedziana w atrakcyjny, przystępny sposób.
Cały Fort VII, Muzeum Martyrologii Wielkopolan, to przede wszystkim miejsce pamięci narodowej – każdy jego metr, każda cegła jest świadkiem męczeństwa i śmierci tysięcy osób, więźniów KL Posen, ofiar niemieckiego bestialstwa okresu II Wojny Światowej.
