Realizacja przedsięwzięcia rozpoczęła się w grudniu 2017 r. Wtedy to pomiędzy Zarządem Województwa Wielkopolskiego, działającym jako Instytucja Zarządzająca Wielkopolskim Regionalnym Programem Operacyjnym na lata 2014 -2020 a naszym Muzeum podpisana została umowa o dofinasowanie projektu pn. „Renowacja i adaptacja Fortu VII w Poznaniu dla zachowania dziedzictwa kulturowego”.
Przed rozpoczęciem realizacji projektu duża cześć Fortu VII przez lata popadała w ruinę będąc wykorzystywana na cele magazynowe i zarastając dziko rozprzestrzeniającą się roślinnością.
Założeniem projektu jest przywrócenie formy architektonicznej Fortu VII do stanu sprzed 1944 r., kiedy to hitlerowskie Niemcy zaczęły wykorzystywać go na potrzeby wojennego przemysłu.
W ramach projektu podjęto szereg działań mających na celu powstrzymanie postępującej degradacji obiektu. Istotnym elementem prac renowacyjnych jest pieczołowite zabezpieczenie śladów funkcjonowania w Forcie VII obozu koncentracyjnego, np. napisów wyrytych na ścianach byłych cel przez więzionych w nich Polaków.
Realizując projekt przewidziano również działania polegające na adaptacji remontowanych pomieszczeń i przestrzeni plenerowych Fortu VII na cele muzealne. Chcąc wzbogacić muzealną ofertę o wystawy poświęcone historii poznańskich fortyfikacji, wykonane zostały repliki elementów stanowiących wyposażenie ówczesnego fortu.
W 2019 r., w ramach WRPO 2014+ nasze muzeum otrzymało kolejne wsparcie pozwalające zwiększyć zakres prowadzonych działań renowacyjnych. W ramach projektu pn. „Renowacja i adaptacja Fortu VII w Poznaniu dla zachowania dziedzictwa kulturowego – etap II” otrzymane środki pozwoliły na przeprowadzeni prac we wnętrzach blokhauzu, kaponiery czołowej i części koszar szyjowych.
Roboty budowlane w koszarach szyjowych były realizowane zarówno w I jak i II etapie projektu. W ramach pierwszej części podjęto działania polegające na renowacji i uporządkowanie elewacji frontowej koszar szyjowych poprzez likwidację 8 wtórnych bram garażowych i przywrócenie otworowania wg stanu z 1939 r. – blisko 60 okien. W ramach drugiej części projektu prowadzone są obecnie prace renowacyjne w kilkunastu pomieszczeniach dawnych izb żołnierskich. Po zakończonym remoncie staną się one przestrzeniami nowych ekspozycji muzealnych o tematyce martyrologicznej.
To miejsce dzięki projektowi zmieniło się najbardziej. Prace zaczęły się od uporządkowania zieleni, która przez lata, z coraz większą intensywnością, niszczyła Fort VII. Przeprowadzono duże prace ziemne odkopując dwa stanowiska armat Ringkanone. Odtworzono „Schody Śmierci” wykorzystując do tego cześć zabytkowych stopni. Pomieszczenia znajdujące się na koronie wałów oraz w podwalni, przy okazji ich renowacji zaadaptowano na potrzeby muzealne m.in. poprzez wprowadzenie nowych instalacji elektrycznych i teletechnicznych (ponad 11,5 km przewodów).
Pod koniec II wojny światowej fosa Fortu VII zupełnie straciła swój pierwotny charakter. Niemiecki okupant przykrył ją dachem, a na dnie wylał betonowe posadzki. Po II wojnie światowej, w celu ułatwienia transportu wyburzono również fragmenty murów i utworzono wtórne zjazdy. Wewnętrzne ściany pomalowano. W ramach Etapu projektu usunięto wszystkie wtórne elementy i przeprowadzono renowacje murów fosy ( o powierzchni blisko 6 tys. m2). Odtworzono pierwotne elementy fosy służące jej odwodnieniu oraz tak zwane rowy diamentowe. Na zewnętrznym murze fosy ustawiono ogrodzenie – w miejscu gdzie powinno się ono znaleźć według archiwalnych pierwotnych planów budowlanych.
W ramach pierwszego etapy projektu dokonano również zakupów wyposażenia, które muzeum wykorzysta dla organizacji nowych wystaw. Na wyposażeni składają się urządzenia multimedialne – kupiono rzutniki, infokioski, wykonano aplikacje typu audioguide oraz makiety fortów. W ramach prac wykonane zostały repliki armat używanych w Forcie VII, elementy wyposażenia takie jak historyczne oświetlenie czy piece ogrzewające pomieszczenia, odtworzona została winda amunicyjna
Na terenie Fortu VII realizowane są dwa projekty dofinasowane z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014 – 2020, w ramach działania 4.4. Zachowanie, ochrona, promowanie i rozwój dziedzictwa naturalnego i kulturowego
„Renowacja i adaptacja Fortu VII w Poznaniu dla zachowania dziedzictwa kulturowego”
Nr projektu: RPWP.04.04.01-30-0042/16, Umowa o dofinansowanie nr RPWP.04.04.01-30-0042/16-00 z dnia 20.12.2017 r. Wartość projektu: 28 473 681,15 zł
Dofinansowanie z UE: 11 060 940,28 zł
Wkład własny zapewnia Miasto Poznań.
Termin realizacji Projektu: do 30 czerwca 2022 r.
Renowacja i adaptacja Fortu VII w Poznaniu dla zachowania dziedzictwa kulturowego – etap II”.
Nr projektu: RPWP.04.04.01-30-0016/19, Umowa o dofinansowanie nr RPWP.04.04.01-30-0016/19-00 z dnia 20.12.2017 r. Wartość projektu: 4 531 488,80 zł
Dofinansowanie z UE: 3649982,25 zł
Wkład własny zapewnia Miasto Poznań.
Termin realizacji Projektu: do 31 grudnia 2022 r.
